BIP - Powiat Skarżyski

Decyzja nr GG-II.680.12.1.2021 z dnia 29.03.2024 r.

STAROSTA SKARŻYSKI
ul. Konarskiego 20
26-110 Skarżysko-Kamienna
GG-II.680.12.1.2021
Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu
wspólnot gruntowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2022 r. poz. 140) oraz art. 104 ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 r.
poz. 775 ze zmianami) po rozpatrzeniu wniosku Wójta Gminy Bliżyn
ustalić, że nieruchomości położone w miejscowości Bugaj, gmina Bliżyn, oznaczone
w ewidencji gruntów i budynków, obręb 0003 Bugaj, gmina Bliżyn, jako działki:
nr 186 o pow. 0,0800 ha, nr 249 o pow. 0,4400 ha i nr 274 o pow. 0,0800 ha, stanowią mienie
gromadzkie (gminne).
Wnioskiem znak: GG.6822.5.2020 z dnia 20.01.2021 r. (data wpływu 21.01.2021 r.),
uzupełnionym pismem znak: GG.6822.5.2020 z dnia 24.02.2021 r. (data wpływu 25.02.2021 r.), Wójt Gminy Bliżyn wystąpił o uznanie nieruchomości położonych w obrębie geodezyjnym 0003 Bugaj, gmina Bliżyn, oznaczonych jako działki: nr 186 o pow. 0,0800 ha, nr 249
o pow. 0,4400 ha i nr 274 o pow. 0,0800 ha, stanowiących drogi, za mienie gminne
(gromadzkie).
Do ww. wniosku załączono oświadczenie mieszkańców sołectwa Bugaj z dnia
31.07.2020 r., w którym mieszkańcy oświadczyli, że nieruchomości oznaczone na załączonej
mapie kolorem pomarańczowym, w ewidencji gruntów oznaczone numerami: 186 o pow.
0,0800 ha, 249 o pow. 0,4400 ha i 274 o pow. 0,0800 ha, położone w obrębie geodezyjnym
Bugaj w dacie 5 lipca 1963 r. (tj. na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r.
o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych), stanowiły drogi ogólnodostępne. Do wniosku
załączono również mapę stanowiącą załącznik do oświadczenia mieszkańców sołectwa Bugaj
oraz załącznik graficzny z rozmieszczeniem nieruchomości będących przedmiotem wniosku
wraz z opisem.
Wójt Gminy Bliżyn w swoim wniosku wskazał, że przedmiotowe drogi służyły i służą
ogółowi mieszkańców jako ciągi komunikacyjne do nieruchomości położonych w najbliższym
otoczeniu oraz jako przejazd do gruntów rolnych i leśnych. Ponadto, Wójt Gminy Bliżyn
we wniosku wskazał również, że przedmiotowe działki wykorzystywane są na cele użyteczności
publicznej, a Gmina Bliżyn utrzymuje ww. działki.
W toku prowadzonego postępowania administracyjnego przeanalizowano dokumenty
znajdujące się w zasobach ewidencji gruntów i budynków gm. Bliżyn oraz dokumenty
znajdujące się w Powiatowym Ośrodku dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Starostwa
Powiatowego w Skarżysku-Kamiennej. Starosta Skarżyski przeprowadził dokładne
i wieloetapowe poszukiwania dokumentów archiwalnych dotyczących majątku gromady wsi
Bugaj w Archiwum Państwowym w Kielcach oraz Archiwum Państwowym w Radomiu. Mimo
podejmowanych prób nie odnaleziono dokumentów, z których jednoznacznie wynikałoby,
że w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 29.06.1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot
gruntowych, tj. w dniu 5 lipca 1963 r. działki objęte przedmiotowym postępowaniem
administracyjnym faktycznie stanowiły mienie gromadzkie. Nie został odnaleziony tytuł nabycia
przedmiotowych działek przez gromadę, ani żadne inne dokumenty potwierdzające do kogo
należały te nieruchomości przed datą 5 lipca 1963 r.
W dniu 13.05.2022 r. Starosta Skarżyski wydał decyzję w sprawie odmowy ustalenia,
że nieruchomości położone w miejscowości Bugaj, gmina Bliżyn, oznaczone w ewidencji
gruntów i budynków, obręb 0003 Bugaj, gmina Bliżyn, jako działki: nr 186 o pow. 0,0800 ha,
nr 249 o pow. 0,4400 ha i nr 274 o pow. 0,0800 ha, będące drogami, stanowią mienie
gromadzkie.
Pismem z dnia 26.05.2022 r. znak: GG.6822.5.2020 Wójt Gminy Bliżyn wniósł
za pośrednictwem Starosty Skarżyskiego do Wojewody Świętokrzyskiego odwołanie
o uchylenie ww. decyzji w całości.
Decyzją z dnia 17.06.2022 r. znak: SPN.IV.7511.1.15.2022 Wojewoda Świętokrzyski
uchylił w całości decyzję Starosty Skarżyskiego z dnia 13.05.2022 r. znak: GG-II.680.12.1.2021
i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.
Wojewoda Świętokrzyski rozpatrując odwołanie wskazał między innymi, że definicja
mienia gromadzkiego (gminnego) zawarta jest w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia
29.11.1962 r. w sprawie zarządu mienia gromadzkiego i trybu jego zbywania (Dz. U. Nr 64,
poz. 303), wydanym z upoważnienia ustawy z dnia 25.01.1958 r. o radach narodowych. Przepis
tego rozporządzenia stanowi, że przez mienie gromadzkie należy rozumieć mienie, które do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 25.09.1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi
i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr 43, poz. 191) stanowiło majątek dawnych
gromad jako majątek gromadzki, dobro gromadzkie i inne prawa majątkowe. Istniejące
do 1954 r. gromady, powstałe na mocy ustawy z dnia 23.03.1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 35, poz. 294), posiadały osobowość prawną oraz były podmiotem praw majątkowych. W związku z tym dla ustalenia, czy dana nieruchomość była mieniem gromadzkim na dzień 5 lipca 1963 r. istotne jest ustalenie, czy przed tą datą
nieruchomość była wspólnie użytkowana przez mieszkańców wsi oraz czy w okresie od 1933
roku do 1954 roku stanowiła majątek dawnych gromad. Rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy
uzależnione jest od wyjaśnienia, kiedy i na jakiej podstawie powstała masa majątkowa
obejmująca przedmiotową nieruchomość, oraz do kogo należała nieruchomość i jak była
użytkowana przed datą 5 lipca 1963 r. Ponadto Wojewoda Świętokrzyski dodał, że na podstawie ustawy z dnia 25.09.1954 r. w miejsce istniejących uprzednio gmin i gromad utworzone zostały nowe gromady jako jednostki podziału administracyjnego wsi. Stwierdził też, że na tle tej ustawy wskazuje się w doktrynie, iż przestał w sensie prawnym istnieć dotychczasowy podmiot własności mienia gromadzkiego, ponieważ odpowiednikiem dawnej gromady stała się wieś, która nie miała osobowości prawnej, a zatem nie mogła stać się następczynią gromady w zakresie praw majątkowych. Dodatkowo podał, że ustawa z dnia 25.01.1958 r. o radach narodowych (Dz. U. Nr 5, poz. 16) nie wniosła do sytuacji prawnej mienia gromadzkiego żadnych zmian, a jedynie powierzyła zarząd tym majątkiem gromadzkim radom narodowym.
Ustawa ta choć nie zawierała wyraźnego postanowienia, że mienie gromadzkie stało się mieniem państwowym, traktowała to mienie jako własność państwa, pozostawiając je w dyspozycji organów władzy państwowej – gromadzkich rad narodowych.
Wojewoda Świętokrzyski, odnosząc się do ustaleń poczynionych przez Starostę
Skarżyskiego, zgodził się ze stwierdzeniem, że na podstawie zachowanej dokumentacji
archiwalnej nie jest możliwe ustalenie, czy nieruchomości objęte niniejszym postępowaniem
stanowiły mienie gromadzkie. Ponadto zauważył, że w wyniku przeprowadzonych kwerend
archiwalnych starosta nie odnalazł żadnych informacji o tym co wchodziło w skład mienia
gromadzkiego położonego na terenie miejscowości Bugaj w okresie istnienia dawnych gromad.
Odnalezione jednostki archiwalne, dotyczące między innymi utrzymania i budowy dróg
gminnych w gminie Bliżyn, nie zawierają informacji o nieruchomościach stanowiących
przedmiot postępowania. Jeżeli działki te nie zostały wspomniane w dokumentach dotyczących
dróg gminnych, mogły mieć charakter dróg gromadzkich.
W ocenie Wojewody Świętokrzyskiego zachowane dokumenty archiwalne nie pozwalają
na jednoznaczne ustalenie, że nieruchomości objęte postępowaniem nie stanowiły mienia
gromadzkiego. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych brak
dokumentacji archiwalnej poświadczającej stan prawny nieruchomości w okresie
poprzedzającym datę 5 lipca 1963 r. nie uniemożliwia uznania tych nieruchomości za mienie
gromadzkie. W ocenie organu odwoławczego, oświadczenia świadków – mieszkańców
miejscowości Bugaj powinny być przeanalizowane przez organ I instancji pod kątem ich treści
i wiarygodności dowodowej oraz ocenione łącznie z całym zebranym materiałem dowodowym.
Wojewoda Świętokrzyski wskazał, aby organ I instancji rozpatrując ponownie sprawę
podjął wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz
do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Ze względu na ograniczenia dowodowe wynikające ze znacznego upływu czasu oraz
historycznych zaszłości, jakie występowały w toku kształtowania się instytucji ustrojowych
samorządu terytorialnego, wartościowymi dowodami mogą być wskazane w art. 75 kpa zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Jeżeli takie dowody mogą przyczynić się
do wyjaśnienia istotnych dla sprawy okoliczności, powinny zostać przeprowadzone podczas
rozprawy administracyjnej.
Starosta Skarżyski zawiadomił mieszkańców o rozprawach administracyjnych w związku
z toczącym się postępowaniem administracyjnym, wszczętym na wniosek Wójta Gminy Bliżyn,
dotyczącym wydania decyzji uznającej za mienie gminne (gromadzkie) nieruchomości
położonych w miejscowości Bugaj, gmina Bliżyn, stanowiących drogi, oznaczonych jako działki
o numerach: 186, 249 i 274.
Z uwagi na brak możliwości stawienia się osobiście, na zaplanowanych rozprawach
administracyjnych, mieszkańcy wsi Bugaj przedłożyli Staroście Skarżyskiemu oświadczenia
na piśmie. Przedmiotowe oświadczenia zostały złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej
za składanie fałszywych zeznań.
Świadkowie oświadczyli między innymi, że działki będące przedmiotem wniosku
stanowiły ogólnodostępne, drogi dojazdowe do domostw i pól. Drogi te musiały być
wyodrębnione z innych gruntów, gdyż miały nadane w późniejszym czasie osobne numery
działek oraz nie jest im wiadome, żeby wchodziły w skład czyjegokolwiek gospodarstwa.
Utrzymaniem wszystkich dróg na terenie gromady (wsi) w latach 1933 – 1954 zajmowali się
mieszkańcy gromady (wsi) z sołtysem przy pomocy gminy i były one nieprzerwanie użytkowane
jako drogi ogólnodostępne do 1963 r. jak również są one użytkowane obecnie. Ponadto
oświadczyli, że nie jest im wiadome, żeby ktokolwiek rościł sobie do tych dróg prawa, pretensje, czy je zagradzał. Dodać należy, że powyższe potwierdzili również na piśmie mieszkańcy wsi Bugaj, którzy nie byli zawiadomieni o rozprawach administracyjnych.
Dodatkowo Wójt Gminy Bliżyn pismem z dnia 22.12.2022 r. znak: GG.6822.5.2020
odpowiadając na pismo Starosty Skarżyskiego poinformował między innymi, że nie może
wskazać konkretnej daty wyodrębnienia przedmiotowych nieruchomości, gdyż nie udało się
odnaleźć dokumentów potwierdzających taką datę. Ponadto wskazał, że należy przyjąć, iż gmina odpowiadająca terytorialnie obecnej gminie Bliżyn jako gmina wiejska składająca się z wielu miejscowości, musiała być podzielona na gromady, gdyż tak stanowił przepis obowiązującego prawa. Co za tym idzie, gromada jako jednostka pomocnicza gminy, władała nieruchomościami gromadzkimi i utrzymywała je, w tym drogami ogólnodostępnymi. Drogowy charakter przedmiotowych nieruchomości potwierdzają dane ewidencji gruntów z roku 1967 oraz
oświadczenia mieszkańców. Dodatkową przesłanką są zapisy aktualnej ewidencji gruntów, która
wskazuje, że przy części z wnioskowanych dróg znajdują się budynki z lat 30-tych XX w.,
a co za tym idzie, musiała istnieć do nich komunikacja w postaci dojazdów. W latach 1933-1954 utrzymanie tych dróg spoczywało na mieszkańcach gromady, jako jednostki pomocniczej gminy, a po likwidacji gromad obowiązek ten przeszedł na właściwe gminy, a obecnie spoczywa na Wnioskodawcy. Ze względu na duży upływ czasu, w tym okres II wojny światowej, wiele z dokumentów mogło ulec zniszczeniu lub zaginięciu, dlatego też Wójt Gminy Bliżyn nie może wskazać dokumentów, na podstawie których przedmiotowe nieruchomości weszły w skład mienia dawnej gromady położonej na terenie sołectwa Bugaj.
Ponadto Starosta Skarżyski działając na podstawie art. 49 ustawy z dnia 14 czerwca
1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego obwieszczeniem z dnia 30.03.2023 r. znak:
GG-II.680.12.1.2021 poprosił osoby, które mają wiedzę w przedmiotowej sprawie
o przedłożenie informacji na piśmie w terminie do 15.05.2023 r. Do wyznaczonego terminu
nie wpłynęły żadne dodatkowe dowody w sprawie.
Stosownie do art. 10 §1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania
administracyjnego Starosta Skarżyski zawiadomieniem z dnia 29.09.2023 r. znak: GGII.
680.12.1.2021 poinformował strony postępowania o przysługującej możliwości
wypowiedzenia się odnośnie zebranych dowodów w przedmiotowej sprawie.
Przedmiotowe nieruchomości w aktualnym rejestrze ewidencji gruntów i budynków,
obręb 0003 Bugaj, gm. Bliżyn, oznaczone są jako działki: nr 186 o pow. 0,0800 ha, nr 249
o pow. 0,4400 ha i nr 274 o pow. 0,0800 ha, figurują jako władanie samoistne Gminy Bliżyn,
użytkowanie drogi gminne i wykazane są jako drogi oznaczone symbolem dr.
W rejestrze gruntów Obręb Bugaj, Gromada Bliżyn, Powiat Kielce, Województwo
kieleckie, z 1967 r. działki: nr 186 o powierzchni 0,08 ha, nr 249 o powierzchni 0,44 ha, nr 274
o powierzchni 0,08 ha, zapisane są jako nieruchomości we władaniu Prezydium Powiatowej
Rady Narodowej Powiatowy Zarząd Dróg Lokalnych (nr rejestru 2).
W rejestrze gruntów Obręb - Obszar wiejski (wieś) Bugaj, Jednostka ewidencyjna Bliżyn,
Województwo Kielce, z 1977 r. działki: nr 186 o powierzchni 0,08 ha, nr 249 o powierzchni
0,44 ha, nr 274 o powierzchni 0,08 ha, zapisane są jako nieruchomości we władaniu Urzędu
Gminy w Bliżynie – drogi gospodarcze, (nr jednostki rejestrowej 99).
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot
gruntowych starosta wydaje decyzję o ustaleniu, które spośród nieruchomości, o których mowa
w art. 1 ust. 2 i 3, stanowią mienie gromadzkie.
Mienie gromadzkie, w rozumieniu art. 1 ust. 2 ww. ustawy, obejmuje nieruchomości
rolne, leśne i obszary wodne, stanowiące mienie gromadzkie w rozumieniu przepisów
o zarządzie takim mieniem, jeżeli przed dniem wejścia w życie tej ustawy były faktycznie
użytkowane wspólnie przez mieszkańców wsi.
Mienie gromadzkie służyło zaspokajaniu potrzeb ogółu mieszkańców dawnych gromad.
Mienie to stanowiły grunty, takie jak: działki szkolne, remizy strażackie, karczmy, osady
kowalskie, domy ludowe oraz ogólnodostępne drogi dojazdowe do pól i domostw, itp.
W wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego oraz w oparciu
o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy ustalono, że nieruchomości położone
w miejscowości Bugaj, gmina Bliżyn, stanowiące drogi, oznaczone w ewidencji gruntów
i budynków, obręb 0003 Bugaj, gmina Bliżyn, jako działki: nr 186 o pow. 0,0800 ha, nr 249
o pow. 0,4400 ha i nr 274 o pow. 0,0800 ha, na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 29 czerwca
1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych były użytkowane wspólnie przez
mieszkańców wsi Bugaj jako drogi ogólnodostępne, zatem w świetle przepisu art. 1 ust. 2 i 3
ustawy stanowią mienie (gromadzkie) gminne.
Mienie gminne stanowi część mienia komunalnego, będącego własnością gminy,
administrowanie nim jest ograniczone i uzależnione od woli mieszkańców. Sołectwo, osiedle
zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym statutem. Ponadto rada gminy nie może uszczuplić praw sołectwa, osiedla do korzystania z mienia gminnego bez zgody zebrania wiejskiego.
Mając na uwadze powyższy stan faktyczny i prawny orzeczono jak w sentencji decyzji.
Decyzja niniejsza zostaje podana do publicznej wiadomości na okres 14 dni poprzez:
-  wywieszenie na tablicach ogłoszeń Starostwa Powiatowego w Skarżysku - Kamiennej,
Urzędu Gminy Bliżyn oraz Sołectwa wsi Bugaj,
-  zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej Powiatu Skarżyskiego i Urzędu
Gminy Bliżyn,
-  zamieszczenie w prasie lokalnej.
Od decyzji niniejszej służy stronom prawo wniesienia odwołania do Wojewody
Świętokrzyskiego za pośrednictwem Starosty Skarżyskiego, w terminie 14 dni od dnia jej
doręczenia.
Otrzymują:
1. Wójt Gminy Bliżyn
ul. Kościuszki 79A
26 – 120 Bliżyn
-  3 egz., w celu wywieszenia na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy na okres 14 dni,
zamieszczenie w BIP i zamieszczenie w prasie lokalnej
oraz zwrotu z potwierdzeniem okresu ogłoszenia po upływie ww. terminu
2. Sołtys wsi Bugaj
(adres w aktach sprawy)
-  w celu wywieszenia na tablicy ogłoszeń na okres 14 dni
oraz zwrotu z potwierdzeniem okresu ogłoszenia po upływie ww. terminu
3. Wydział Organizacyjny i Spraw Obywatelskich
Starostwa Powiatowego w Skarżysku - Kamiennej
- w celu wywieszenia na tablicy ogłoszeń Starostwa na okres 14 dni i zamieszczenia w BIP
oraz zwrotu z potwierdzeniem okresu ogłoszenia po upływie ww. terminu